Submenu  
 

Logo Welzijn, Gezondheid en Zorg

Voeding en eetgewoonten


Een gezonde voeding speelt een belangrijke rol en is steeds een essentieel onderdeel van het geheel van de preventie.
Gezond eten, wat is dat nu precies? In de media verschijnen zoveel tegenstrijdige berichten dat je het bos door de bomen niet meer ziet. Daarom verzamelde Vlaams Instituut Gezond Leven alle huidige wetenschappelijke kennis over gezonde voeding – wat krijgt de voorkeur, wat beperk je beter – voor jou in de voedingsdriehoek.
De richtlijnen moeten op termijn voor iedereen haalbaar zijn. Het is een realistisch en duurzaam model dat rekening houdt met de actuele eetgewoonten in Vlaanderen.

Gezonde voeding


Voeding kan ongunstig zijn vanwege de samenstelling (foute voeding) of vanwege tekorten (ondervoeding). Als jongvolwassene is het vooral belangrijk om aandacht te hebben voor de aard van de voeding; dit zal toelaten om op oudere leeftijd allerlei kwalen te voorkomen. Naarmate men ouder wordt, neemt het risico op ondervoeding toe. Hoe groter de zorgbehoefte, hoe meer kans op ondervoeding.

Smaak en reuk


Op hoge leeftijd nemen de smaak- en reukzin vaak af. Bij de smaak is het vooral deze voor zout en zoet die verminderen. Daardoor gaan ouderen dan vaak extra zout en suiker gebruiken. Dit is geen goede reactie, daar er een overbelasting van het lichaam ontstaat. De andere smaakgewaarwordingen nemen minder af, waardoor sommige ouderen zich erover beklagen dat het voedsel zuur en bitter smaakt.

De nuances van het voedsel komen niet tot stand door de smaak, maar wel door de aroma’s die we gewaar worden via de reukzin; ook deze gewaarwordingen hebben de neiging om af te zwakken op hoge leeftijd, wat dan leidt tot onaantrekkelijke voeding. Daarom is het niet onzinnig om extra aroma’s of kruiden toe te voegen aan de bereidingen. Hierdoor kan enigszins het verlies van de zoute smaakgewaarwording gecompenseerd worden.

Voedingstekorten


Afname van smaak- en reukvermogen evenals gebitsproblemen kunnen oorzaken zijn van onvoldoende voedselinname. Andere oorzaken zijn lichamelijke of geestelijke beperkingen die het bereiden of nuttigen van voedsel bemoeilijken; eenzaamheid of sociaal isolement; financiële factoren die de aanschaf van kwaliteitsvolle voeding afremmen.

Beperkingen in de voedselinname kunnen leiden tot ondervoeding. Dit kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Door ondervoeding is er meer kans op infecties en valpartijen, genezen acute ziekten moeilijker, enzovoort. Een tekort aan specifieke producten kan bijdragen tot sommige ziekten (bijvoorbeeld een tekort aan calcium en vitamine D bij osteoporose; ijzer, foliumzuur en vitamine B12 bij bloedarmoede). Om eventuele tekorten aan bepaalde voedingsbestanddelen te voorkomen of te corrigeren vraag je best advies aan je huisarts.

Lichaamsgewicht


Met het ouder worden heeft het gewicht de neiging om toe te nemen. Overgewicht (een beperkte toename van het gewicht), maar vooral zwaarlijvigheid (een belangrijke toename van het gewicht) zijn ongunstig en dragen bij tot tal van aandoeningen (zoals hart- en vaatziekten, diabetes, …). Het is daarom belangrijk om het gewicht onder controle te houden. Speciale diëten zijn daarbij af te raden. Men moet er rekening mee houden dat alle calorieën die niet opgebruikt worden, opgestapeld worden als extra gewicht. Dit betekent ook dat een toenemend calorieverbruik door fysieke activiteit overgewicht zal tegengaan.

Anderzijds is ouder worden nooit de oorzaak van vermagering. Daarom is het belangrijk om regelmatig je lichaamsgewicht te controleren. Bij vermagering moet de huisarts geraadpleegd worden.

Ondervoeding in woonzorgcentra


In woonzorgcentra is ondervoeding een omvangrijk probleem. Ondervoeding bij ouderen heeft fysieke en psychologische gevolgen die leiden tot een sneller autonomie- en mobiliteitsverlies. Er is een grote impact op de ervaren levenskwaliteit.

Preventie van ondervoeding is meer dan enkel het voorkomen hiervan, maar ook het vroegtijdig opsporen (screenen) en in veel gevallen ook vroeginterventie (vroeg behandelen) om erger te voorkomen.

De Vlaamse overheid stelt procesbegeleiders ter beschikking om de woonzorgcentra hierin te ondersteunen. In een eerste fase zet het project in op val- en fractuurpreventie, ondervoeding, preventieve mondzorg en psychofarmaca. De procesbegeleiders krijgen een intensieve opleiding en werken op maat van de voorziening.

Meer info: Vlaams Instituut Gezond Leven - Ondervoeding woonzorgcentra

Uitdroging


Op hoge leeftijd kan het dorstgevoel afnemen. Dit kan de kans op uitdroging vergroten als niet tijdig en voldoende gedronken wordt, zeker in geval van extra vochtverlies (zoals bij een hittegolf). Voldoende vochtinname betekent dat je 1 tot 1,5 liter per dag moet drinken (alle soorten drank bij elkaar geteld).

Meer info: Vlaams Instituut Gezond Leven - voedingsdriehoek

 

© 2023 Vlaamse Ouderenraad vzw
Cookieverklaring